Ülkenin mevcut enerji üretiminin %68’ini fosil yakıtlarından (doğal gaz, kömür ve fueloil), %29’unu nükleer santrallardan ve %3’ünü yenilenebilir enerjiden sağlamaktadır.
Güney Kore
Ekonomisi
Güney Kore yaklaşık 51 milyon nüfusa sahip, yüz ölçümü Türkiye’nin sekizde biri (100.210 km²) kadar olan bir Güney Asya ülkesidir. Nominal GSYH olarak dünyanın en büyük 10. ekonomisidir. En önemli işkolları; otomotiv, teknoloji, inşaat, gemi ve filo yapımıdır. Hyundai, Samsung gibi dünya markalarının ev sahibidir. Petronas Kuleleri, Burj Khalifa, 18 Mart Çanakkale Şehitleri Köprüsü gibi dev yapıların inşaatına katkı sağlamış bir ülkedir. Ayrıca dünyanın en hızlı internet ağına sahip olan Güney Kore, yazılım, animasyon gibi konularda dünyanın en önde gelen ülkeleri arasında olup son zamanlarda K-POP, K-Cosmetis gibi kendi tarzında ünlülerini ve markalarını oluşturan, bu sayede kültürel olarak da etkinliğini artıran büyüyen ve etkin bir pazara sahiptir.
Enerji Profili: Kaynaklar ve Potansiyeli
Doğal kaynaklara sahip olmayan Güney Kore, enerji üretiminde %97 oranında dışa bağımlıdır. LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) ithalatında dünyada ikinci sıradadır ve bu ithalatı büyük ölçüde Malezya ve Endonezya’dan yapmaktadır. Ülkenin mevcut enerji üretiminin %68’ini fosil yakıtlarından (doğal gaz, kömür ve fuel-oil), %29’unu nükleer santrallardan ve %3’ünü yenilenebilir enerjiden sağlamaktadır.323 324 Dünyanın altıncı büyük nükleer enerji kapasitesine sahip olan Güney Kore’de 23 adet nükleer santral bulunmakta, 6 adet nükleer santral inşasına devam edilmekte ve 5 adet de yapılması planlanmaktadır.
Enerji ve Çevre Hedefleri
Ülke, Paris Anlaşması hedefleri ile uyumlu olduğunu deklare edip 2050 yılında karbon sıfırlamayı nihai amaç olarak açıklamıştır.
Taksonomisi: Mevzuatı ve Gelişimi
30 Aralık 2021’de Kore Çevre Bakanlığı Kore Taksonomisi (K-Taksonomi) programını açıklamıştır. AB Taksonomisinin 6 ilkesi kabul edilmiş ve buna ek olarak çevreci ekonomik faaliyetlerin;
1- Çevresel hedeflere katkıda bulunması,
2- Çevreye ciddi zarar vermemeleri,
3- Minimum koruma standartlarını karşılaması gerektiği belirlenmiştir.
Kore Taksonomisi, AB Taksonomisine benzer şekilde sürdürülebilir finans çalışmaları yapmaya ve teknik tarama kriterleri oluşturmaya yöneliktir. Bu bağlamda, Kore’deki özel finans kurumları, K-taksonomisine dayalı yeşil finans standartları geliştirmekte (örn. Hana Financial Group) olup AB Taksonomi Tüzüğü’nde yer alan Teknik Uzman Grubu (Technical Expert Group-TEG) yaptığı gibi ekonomik faaliyetler sınıflandırılmış, sektörel bazda (endüstri, enerji, ormancılık gibi) rakamlar belirlenmiştir.
Taksonomi Kapsamı
1- Yeşil Sektör (Green Sector)
Çevresel iyileştirmeye ve karbon sıfırlamaya katkıda bulunan ekonomik faaliyetleri ifade eden bu kısım, sera gazı azaltılmasına yönelik faaliyetleri içermekte olup ulaşım, altyapı ve tarım alanlarının kullanımı vs. ile ilgili düzenlemeler içermektedir. Ayrıca iklim değişikliğine uyum ve döngüsel ekonomiye yönelik kaynak sirkülasyonu, metan gazlarının yeniden kullanımı ve biyoçeşitliliğe yönelik faaliyetleri içerir.
2- Geçiş Sektörü (Transition Sector)
K-Taksonomi Tüzüğü’nün ikinci kısmında ise karbon sıfırlanmasına geçiş için gerekli olan ekonomik faaliyetler yer almakta olup LNG ve karışık gaz bazlı enerji üretimi ve çevre dostu gemi yapım faaliyetlerini içermektedir. Karbon yakalama yöntemi ile doğal gazdan üretilen hidrojen olan mavi hidrojen üretimi329 geçiş sektöründe yer almaktadır. Yenilenebilir enerji, hidrojen/amonyak, enerji depolama sistemleri, karbondioksit yakalama ve depolama yöntemleri yeşil ekonomik faaliyetler içine dahil edilecektir. Bununla birlikte uzun tartışmalara sebep olan nükleer enerji, şimdilik
yeşil ekonomik faaliyet olarak sınıflandırılmamıştır.
Doğal Gaz, Hidrojen ve Yenilenebilir Enerji
Doğal gaz ile elektrik üretiminin yeşil ekonomiye uygun sayılması, hem sanayi
çevreleri hem de elektrik üretim şirketlerince talep edilmiş olup ülkenin en büyük elektrik üretim şirketi, doğal gazdan hidrojen üretiminin (gri hidrojen) yenilenebilir enerjiye geçişte yeşil hidrojenden daha uygun bir yöntem olduğunu savunmakta ve mavi hidrojenin yanı sıra gri hidrojenin de kabul edilmesini talep etmektedir. Kısaca doğal gaz yeşil enerji üretimine geçiş için bir köprü olarak görülmekte ve emisyon standartlarının esnetilmesi konusunda hükümete baskı yapılmaktadır.
Diğer taraftan bazı çevreler doğal gaza bu şekilde yatırım yapmanın ülke ekonomisinin dışa bağımlılığını sürdüreceğine işaret ederek tamamen yerli kaynaklar ile yenilenebilir enerji üretiminin artırılması gerektiğini savunmaktadır.
Ülkedeki 30 yaş üstü kömür santrallarının bir kısmının tasfiye edilmesi bir kısmının ise doğal gaz santralına çevrilmesi planlanmaktadır.
Güney Kore Çevre Bakanlığı yeşil hidrojenin yanı sıra mavi ve gri hidrojen ile elektrik üretiminin Taksonomi Tüzüğü taslağına dahil edildiğini ve yeşil ekonomik aktivite olarak sınıflandırılacağını açıklamıştır.
Yenilenebilir enerjide kademeli olarak artış öngörülmekte olup artışın, bugün %7, 2030 yılında %20, 2035 yılında ise %30-35 arası olması planlanmaktadır.
K-TAKSONOMİ
Bölgede tamamlanacak olan ilk taksonomilerden birisidir. Bu bağlamda, çevre ülkeler için de yenilenebilir enerjiye geçişte bir trend oluşturması ve buna yönelik yatırımları artmasının sağlaması beklenmektedir.
Taksonomi Kapsamında Finansal Destekler
Güney Kore Ekonomi ve Finans Bakanlığı’nın 28 Haziran 2021 ve 14 Temmuz 2021 tarihlerinde yayınladığı raporlara göre yeşil ekonomiye geçişte “Korean New Deal” ve “Korean New Deal 2.0” isimli programlarını duyurmuştur. Bu programlar ile 2025 yılına kadar 160 ila 220 trilyon won (yaklaşık 123 ila 170 milyon ABD Dolar) yatırım yapılması, 600.000 yeni istihdam sağlanması ve mevcut 1.900.000 istihdamın korunması planlanmaktadır. Dijital ve yeşil ekonomiye geçiş ana hedefleri belirleyen Kore Yeni Mutabakatı; Dijital, Yeşil, İnsani ve Yerel Yeni Mutabakatlar (Digital, Green, Human, Local New Deal) olmak üzere alt başlıklardan oluşmaktadır.
2030 yılına kadar karbon nötr hedef alan, sanayide karbon azaltılmasına yönelik programlar içeren ve tüm bunları desteklemek için işgücü piyasasını dönüştürmeye yönelik mali önlemleri belirleyen Kore Yeni Mutabakat fonları özel sektörce yoğun talep görmüş ve devlet tarafından piyasaya sürüldükten sonra 1 hafta içerisinde tükenmiştir.
AB Taksonomisi ile Uyumu
Kore Çevre Bakanlığı tarafından Kore Taksonomisini oluştururken AB Taksonomisinin
6 ilkesi kabul edilmiş olup çevreci ekonomik faaliyetlerin;
1- Çevresel hedeflere katkıda bulunması,
2- Çevreye ciddi zarar vermemeleri,
3- Minimum koruma standartlarını karşılaması gerektiği belirlenmiştir. Kore Taksonomisi, AB Taksonomisine benzer şekilde sürdürülebilir finans çalışmaları yapmaya ve teknik tarama kriterleri oluşturmaya yöneliktir.
Güney Kore Taksonomisi Işığında Türkiye İçin Öneriler
Türkiye’nin öncelikle taksonomi yasal düzenlemesini hayata geçirmesi ve ardından Güney Kore gibi yeşil mutabakatı finanse etmek üzere devlet tahvilleri çıkarması önceliklidir. Ülkemize özgü “Türk Taksonomisi” oluşturulmalı ve ekonomide yeşil sektör/geçiş sektörü sınıflandırması yapılmalıdır.
Güney Kore belli bir yaşın üstündeki enerji santrallarını dönüştürmek veya tasfiye etmek üzerine çalışmaktadır, Türkiye’de de benzer bir çalışma yapılmalıdır.
Türkiye de Güney Kore’ye benzer şekilde enerji üretiminde dışa bağımlılığı olan bir ülkedir. Enerji üretiminde doğal gazdan faydalanılmasının ekolojik olarak faydalı olması yanı sıra enerjide dışa bağımlılığı sürdüreceği aşikardır. doğal gaza alternatif olarak biyoenerji kullanımına yönelmek bir nebze olsa da fayda sağlayacaktır.